مثل دیگر کتابهای این مجموعه، کتاب «میراث...» هم متنی منقح و قالبی حرفهای دارد و قطعاً میتواند مورد استفاده مخاطبان آن که عمدتاً قشر جوان هستند قرار بگیرد. مفهوم واقعی «میراث طبیعی» موضوعی است که مورد بحثهای بسیار بوده است.
گروهی اعتقاد دارند که اساساً نمیتوان طبیعت را به دو بخش میراث و غیر میراث تقسیم کرد و همه مولفههای موجود در زیستبوم یک ناحیه در هر حال میراثی هستند که باید برای نسل آینده باقی بماند.
اما شماری از کارشناسان نیز اشاره میکنند که میراث طبیعی میتواند به آن بخش از طبیعت اطلاق شود که در معرض تهدید بوده و اگر مورد حفاظت قرار نگیرد نسلهای بعدی از آن محروم میمانند.
براین مبنا چشماندازهایی همچون دریا، خلیج، کوهستانهای وسیع، دشتهای گسترده و... در زمره میراث طبیعی قرار نمیگیرند، اما مناطق جنگلی، زیستگاههای جانوری و... قطعاً میراث تلقی میشوند.
باید توجه داشت که اساساً بخشی از پدیدههای طبیعی«موقت» تلقی میشوند، برای مثال همه آبشارهای مهم پدیدههایی موقت هستند، چون هر آبشاری بافرسایش دائم و شدید بستر خود سرانجام محکوم به نابودی است اما چنین چرخه فرسایندهای برای کوهستانها و دریاها طولانیتر از دوره بقای بشر در کره زمین است.
اگرچه براساس نظریه «سطح اساسی» الکساندر فون همبولت حتی کوهستانها و دریاها هم پدیدههایی دائمی نیستند، چونکه با فرسایش دائم همه کوهها روزی در نهایت در بستر دریاها آرام خواهند گرفت، به همین ترتیب قابل تصور است که در یک روز خیلی دور دست هیمالیا به تمامی فرسایش یافته و رسوبات آن وارد اقیانوس آرام شده باشند و بر این مبنا دیگر نه نشانی از آن کوهستان عظیم باشد و نه این اقیانوس فراخ.
اما دیدگاهی دیگر مفهوم میراث طبیعی را قدری بستهتر در نظر میگیرد و صرفاً اشاره دارد به چشماندازهای یگانه و گونههای منحصر به فرد گیاهی و جانوری که خاص یک منطقه بوده و در دیگر مناطق جهان به ندرت ممکن است یافت شوند.
بر مبنای این تعریف در ایران چشماندازهایی همچون شهر خیالی لوت، گراندکانیونهای زاگرس و جنگلهای هیرکانی شمال، گونههای گیاهی مثل سوسن چلچراغ و سرو ابرکوه و گونههای جانوری مثل یوزپلنگ و گورخر آسیایی، حشرهخوار کوچک، هما و ماهیکور غار کلماکره میتوانند میراث طبیعی انگاشته شوند.
سام خسروی فرد، نویسنده کتاب بیشتر تعریف بینابین، تعریف دوم، را مورد نظر داشته است اگرچه سعی کرده است دیگر جوانب موضوع را نیز در نظر داشته باشد. ازخسروی فرد (که همکار ما در صفحه زادبوم نیز هست) انتظار داریم شناسایی میراث طبیعی ایران را منحصر به کتاب چاپ شده نکند و بپذیرد فهرستی که ارائه کرده میتواند مقدمه یک کار خیلی بزرگتر باشد.